Middle-mile là gì? Chặng vận chuyển giữa trong logistics hiện nay

Với sự phát triển của thương mại hiện đại, tốc độ giao hàng nhanh và chi phí vận chuyển tối ưu luôn là mối quan tâm hàng đầu của các doanh nghiệp. Trong đó, tối ưu hóa chặng giữa (Middle-mile) được xem là một mảnh ghép quan trọng trong bài toán nâng cao hiệu quả chuỗi cung ứng. Bài viết dưới đây, Vietnam Logistics sẽ cùng bạn tìm hiểu chi tiết hơn về Middle-mile – chặng vận chuyển trung gian trong logistics.

 

Middle-mile là gì?

 

 

Middle-mile là chặng giữa trong quy trình vận chuyển hàng hoá, đảm nhiệm việc luân chuyển hàng hóa giữa các kho tổng, trung tâm logistics và điểm phân phối ở nhiều khu vực khác nhau trong và ngoài nước. Đây là mắt xích kết nối giữa chặng đầu (first-mile), nơi hàng được thu gom từ nhà máy, xưởng sản xuất hoặc nhà cung cấp và chặng cuối (last-mile), nơi hàng được giao đến tay người tiêu dùng.

 

Các hoạt động chính của Middle-mile để đảm bảo việc vận chuyển đảm bảo thường bao gồm:

 

- Lập kế hoạch và lộ trình vận tải

 

- Gom lô hàng và phân loại theo tuyến hoặc khu vực

 

- Vận chuyển liên vùng, liên tỉnh 

 

- Phối hợp giữa nhiều đơn vị vận tải, kho bãi, hoặc hãng giao nhận

 

Các bộ phận tham gia vận hành trong Middle-mile

 

 

Hoạt động Middle-mile (chặng giữa) phụ thuộc vào sự phối hợp nhịp nhàng của nhiều bộ phận khác nhau. Dưới đây là các bên liên quan đóng vai trò quyết định trong việc hàng hóa được luân chuyển như thế nào ở giai đoạn Middle-mile:

 

Bộ phận quản lý chuỗi cung ứng và hậu cần

 

Đây là bộ phận giữ vai trò hoạch định và điều phối tổng thể trong hoạt động Middle-mile. Họ chịu trách nhiệm xây dựng chiến lược vận hành, lựa chọn đối tác vận tải, giám sát hiệu suất kho bãi và đảm bảo các luồng hàng di chuyển đúng kế hoạch. Bộ phận này không trực tiếp vận hành xe hay kho bãi, nhưng các quyết định của họ ảnh hưởng trực tiếp hiệu suất của chặng Middle-mile hay cũng như các chặng khác.

 

Đơn vị logistics bên thứ ba (3PL)

 

3PL (Third-Party Logistics) là các đối tác được doanh nghiệp thuê ngoài để thực hiện một phần hoặc toàn bộ hoạt động logistics, bao gồm vận chuyển, lưu kho, đóng gói và quản lý đơn hàng. Trong giai đoạn middle-mile, các đơn vị 3PL đảm nhiệm việc điều phối vận chuyển, sắp xếp phương tiện, quản lý luồng hàng giữa các kho, đồng thời cập nhật thông tin theo dõi (tracking). Họ đóng vai trò như cánh tay vận hành, giúp doanh nghiệp tối ưu chi phí và tập trung nguồn lực vào hoạt động kinh doanh cốt lõi.

 

Đơn vị vận chuyển và đội xe

 

Đây là lực lượng trực tiếp thực hiện việc luân chuyển hàng hóa giữa các kho tổng, trung tâm phân phối, trạm trung chuyển và điểm bán lẻ. Tùy theo quy mô hoạt động, doanh nghiệp có thể sử dụng đội xe nội bộ hoặc hợp tác với các đơn vị vận tải thuê ngoài để bảo đảm hàng hóa được vận chuyển đúng tuyến, đúng thời gian và trong điều kiện an toàn nhất.

 

Bộ phận kho bãi và điều phối hàng hóa

 

Bộ phận này chịu trách nhiệm quản lý toàn bộ quá trình xuất – nhập kho, từ việc tiếp nhận hàng, lưu trữ, phân loại, đến chuẩn bị đơn hàng, đảm bảo hàng hoá được dán nhãn, kiểm tra số lượng chính xác để vận chuyển. Đây là khâu then chốt giúp ngăn ngừa sai sót trong các giai đoạn sau của chuỗi logistics.

 

Bộ phận công nghệ 

 

Nhóm kỹ thuật chịu trách nhiệm vận hành các hệ thống giám sát trực tuyến, bao gồm theo dõi vị trí, tính toán thời gian đến dự kiến (ETA), tái định tuyến, và các công cụ lập kế hoạch vận chuyển. Công nghệ đóng vai trò trung tâm giúp đảm bảo dòng hàng Middle-mile được điều phối chính xác và linh hoạt.

 

Thách thức trong giao hàng chặng giữa

 

 

Trong hoạt động middle-mile logistics, hàng hóa thường phải luân chuyển qua nhiều kho, trung tâm phân phối và đơn vị vận tải khác nhau. Chính vì vậy, chỉ cần một khâu thiếu đồng bộ cũng có thể dẫn đến chậm trễ, rủi ro sai tuyến, tăng chi phí hoặc thất lạc hàng hóa. Dưới đây là những thách thức phổ biến trong vận hành Middle-mile:

 

Mạng lưới phân mảnh

Một trong những thách thức chính khiến Middle-mile hoạt động kém hiệu quả là sự phân mảnh trong mạng lưới vận hành. Trong giai đoạn này, hàng hóa thường phải di chuyển qua nhiều bên trung gian và đơn vị vận tải khác nhau. Mỗi bên lại áp dụng quy trình và tiêu chuẩn riêng, khiến việc phối hợp trở nên phức tạp và dễ phát sinh chậm trễ nếu thiếu một hệ thống quản lý đồng bộ và hiệu quả.

 

Lập kế hoạch tuyến đường hiệu quả

 

Lập kế hoạch tuyến đường là yếu tố cốt lõi quyết định hiệu suất của chặng giữa. Nếu tuyến đường không được tính toán hiệu quả, tài xế có thể phải di chuyển quãng đường xa hơn cần thiết, dẫn đến tăng chi phí nhiên liệu, hao mòn phương tiện và kéo dài thời gian giao hàng. Ngoài ra trên thực tế, việc lập kế hoạch không chỉ đơn thuần là chọn con đường ngắn nhất, mà cần xem xét nhiều yếu tố như mật độ giao thông, tình hình thời tiết, quy định giờ cấm tải, hoặc khả năng tiếp cận kho bãi. 

 

Công suất vận tải chưa được tối ưu 

Nhiều xe tải phải di chuyển khi chưa được chất đầy hàng, gây lãng phí không gian, tăng chi phí nhiên liệu và nhân công. Nguyên nhân chủ yếu là quy trình gom hàng, kết hợp đơn và lập kế hoạch vận chuyển chưa hiệu quả, khiến doanh nghiệp khó đạt tỷ lệ lấp đầy tối ưu cho mỗi chuyến xe, làm giảm năng suất vận hành và tăng chi phí logistics trung bình trên mỗi đơn hàng.

 

Biến động nhu cầu trong mùa cao điểm

 

Vào các giai đoạn sale lớn, lễ Tết hoặc mùa cao điểm mua sắm, lượng đơn hàng tăng đột biến khiến hệ thống kho bãi và phương tiện vận tải chịu áp lực lớn. Khi đó, nhiều tuyến vận chuyển bị dồn đơn, kho trung chuyển quá tải hoặc thiếu xe vận chuyển, dẫn đến chậm trễ, sai tuyến và tăng chi phí vận hành, đòi hỏi sự phối hợp nhịp nhàng giữa các khâu để duy trì tính ổn định.

 

Các mô hình vận hành phổ biến trong chặng giữa

 

 

Hoạt động Middle-mile logistics không diễn ra theo một khuôn mẫu cố định. Tùy vào đặc điểm hàng hóa, quy mô mạng lưới và phạm vi vận chuyển, doanh nghiệp có thể áp dụng nhiều mô hình khác nhau để tối ưu chi phí, thời gian và hiệu suất giao hàng.

Dưới đây là những mô hình phổ biến nhất hiện nay trong vận hành Middle-mile:

 

Mô hình trung tâm & vệ tinh (Hub and Spoke)

 

Hàng hóa từ nhiều nguồn được gom về một trung tâm phân phối lớn (Hub), sau đó phân phối đến các kho nhỏ hoặc điểm giao hàng khu vực (Spoke). Mô hình này được áp dụng phổ biến bởi các tập đoàn logistics lớn như DHL, FedEx, JD Logistics, giúp tối ưu chi phí nhờ quy mô và dễ kiểm soát luồng hàng.

 

Mô hình vận chuyển trực tiếp (Point to point)

 

Hàng hoá được vận chuyển trực tiếp từ điểm xuất phát đến điểm đích không qua trung tâm tập kết lớn. Phù hợp với doanh nghiệp có quy mô nhỏ hoặc yêu cầu giao hàng nhanh, phát huy tác dụng khi tuyến đường vận chuyển không quá xa.

 

Mô hình vận tải tiếp sức (Relay Network)

 

Hàng hóa được di chuyển qua nhiều chặng trung gian ngắn, mỗi chặng do một đội vận tải khu vực phụ trách. Lúc này, hàng hóa không được dỡ xuống, mà chỉ chuyển người hoặc đầu kéo, giúp xe di chuyển liên tục mà không cần nghỉ dài. Cách làm này giúp duy trì tốc độ ổn định, giảm rủi ro chậm trễ và đảm bảo an toàn cho tài xế lẫn hàng hóa.

 

Mô hình vận tải đa phương thức

 

Mô hình này kết hợp linh hoạt nhiều loại hình vận tải như đường bộ, đường sắt, đường biển và hàng không. Cách vận hành này thường được các doanh nghiệp xuất nhập khẩu hoặc đơn vị logistics quốc tế áp dụng nhằm tối ưu hoá chi phí, tận dụng ưu thế của từng phương tiện, 

 

Mô hình chuyển tiếp nhanh không lưu kho (Cross-Docking)

 

Trong mô hình này, hàng hóa khi đến kho được nhân viên chia ngay ra theo từng điểm giao hàng, sau đó chuyển sang xe khác để tiếp tục hành trình giao hàng. Kho chỉ đóng vai trò là điểm trung gian để phân loại và chia hàng theo tuyến giao, thay vì lưu trữ hàng hóa như kho truyền thống.

 

Trên đây là những thông tin tổng quan về Middle-mile, chặng giữa trong chuỗi vận chuyển hàng hóa, hy vọng giúp bạn hiểu rõ hơn về vai trò và hoạt động của giai đoạn này. Vietnam Logistics đồng hành cùng bạn trong từng chặng vận chuyển, từ đặt hàng, gom hàng đến giao tận nơi. Dịch vụ minh bạch, hỗ trợ trọn gói và tối ưu chi phí cho cả cá nhân và doanh nghiệp có nhu cầu nhập hàng, liên hệ chúng tôi tại đây để được tư vấn chi tiết!

 

Thông tin liên hệ 

 

Email: vietnamlogistics.com.vn@gmail.com 

Hotline: 0983.339.646

Facebook: Vietnam Logistics  

Zalo OA: Vietnam Logistics - Nhập hàng Trung Quốc 

Địa chỉ VPGD: 86 Nguyễn Ngọc Nại, P. Phương Liệt, TP. Hà Nội