Tổng hợp các quy định pháp luật hiện hành về Hải quan

Đối với doanh nghiệp và người làm xuất nhập khẩu, việc nắm được bức tranh tổng quan về hệ thống văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến hải quan là bước quan trọng trước khi đi sâu vào từng quy định chi tiết. Bài viết này mang đến cho bạn cái nhìn khái quát nhất về các văn bản đang áp dụng, giúp định hình “bản đồ pháp lý” trước khi tra cứu và áp dụng trong thực tế. Cùng Vietnam Logistics theo dõi nội dung dưới đây để hiểu rõ hơn.

 

Hướng dẫn sơ lược khi tra cứu văn bản pháp luật hải quan

 

Các quy định về hải quan không nằm trong một văn bản duy nhất mà nằm trong một hệ thống pháp lý nhiều tầng, bao gồm: Hiến pháp, Luật, Nghị định, Thông tư, Quyết định và các công văn hướng dẫn. Mỗi cấp độ văn bản có giá trị pháp lý khác nhau và bổ sung cho nhau, từ những nguyên tắc chung cho tới hướng dẫn chi tiết trong từng nghiệp vụ như thủ tục hải quan, thuế xuất nhập khẩu, ưu đãi thuế, kiểm tra chuyên ngành hay xử phạt vi phạm.

 

Nội dung văn bản pháp luật có thể thay đổi theo thời gian, vì vậy khi áp dụng, bạn nên theo dõi thêm các hướng dẫn mới từ cơ quan chức năng. Đồng thời, cần kiểm tra kỹ từng Điều, Khoản để xác minh xem nội dung nào đã được sửa đổi, thay thế hoặc hết hiệu lực từng phần.

 

Lưu ý: Danh mục văn bản được trình bày trong bài được cập nhật đến ngày 19/11/2025. 

 

 

Tổng quan về các văn bản pháp luật hải quan Việt Nam

 

Các luật quan trọng liên quan đến lĩnh vực Hải quan

 

- Luật Hải quan 2014 (Khung pháp lý cho toàn bộ hoạt động hải quan)

 

- Luật thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu 2016 (Quy định thuế đối với hàng hoá xuất nhập khẩu)

 

- Luật Quản lý thuế 2019 (Quy định chung về quản lý các loại thuế)

 

- Luật Quản lý ngoại thương 2017 (Quy định quản lý nhà nước trong hoạt động ngoại thương)

 

- Luật thương mại 2005 (Cơ sở pháp lý cho giao dịch thương mại quốc tế)

 

Thủ tục Hải quan

 

- Nghị định 08/2015/NĐ-CP quy định về thủ tục hải quan, kiểm tra, giám sát hải quan.

→ Có hiệu lực từ ngày 15/03/2015.

 

- Nghị định 167/2025/NĐ-CP sửa đổi Nghị định 08/2015/NĐ-CP.

 

→ Có hiệu lực từ ngày 15/08/2025.

 

- Nghị định 68/2016/NĐ-CP quy định về điều kiện kinh doanh hàng miễn thuế, kho bãi, địa điểm làm thủ tục hải quan, tập kết, kiểm tra, giám sát hải quan.

 

→ Có hiệu lực từ ngày 01/07/2025.

 

- Nghị định 67/2020/NĐ-CP sửa đổi Nghị định 68/2016/NĐ-CP.

 

→ Có hiệu lực từ ngày 10/08/2020.

 

- Thông tư 38/2015/NĐ-BTC quy định về thủ tục hải quan, kiểm tra, giám sát hải quan; thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu và quản lý thuế.

 

→ Có hiệu lực từ ngày 15/04/2015.

 

- Thông tư 39/2018/TT-BTC sửa đổi Thông tư 38/2015/NĐ-CP.

 

→ Có hiệu lực từ ngày 05/06/2018.

 

- Nghị định 08/2015/NĐ-CP hướng dẫn Luật hải quan về thủ tục hải quan, kiểm tra, giám sát, kiểm soát hải quan.

 

→ Có hiệu lực từ ngày 15/03/2015.

 

- Nghị định 167/2025/NĐ-CP sửa đổi Nghị định 08/2015/NĐ-CP.

 

→ Có hiệu lực từ ngày 15/08/2025.

 

- Quyết định 15/2017/QĐ-TTg về Danh mục hàng nhập khẩu phải làm thủ tục hải quan tại cửa khẩu.

 

→ Có hiệu lực từ ngày 01/07/2017.

 

Xử phạt hành chính trong lĩnh vực Hải quan 

 

- Nghị định 128/2020/NĐ‑CP quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực hải quan.

 

→ Có hiệu lực từ ngày 10/12/2020.

 

Danh mục hàng hóa, áp mã HS

 

•  Nghị định 69/2018/NĐ-CP hướng dẫn Luật Quản lý ngoại thương, quy định nhiều nội dung bao trọng, trong đó có:

 

- Danh mục hàng hoá cấm XNK.

 

- Danh mục hàng hoá cấm kinh doanh tạm nhập, tái xuất, chuyển khẩu.

 

- Danh mục hàng hoá XNK theo giấy phép, điều kiện.

 

→ Có hiệu lực từ ngày 15/05/2018.

 

• Thông tư 31/2022/TT-BTC về Danh mục hàng hoá nhập khẩu, xuất khẩu Việt nam.

 

→ Có hiệu lực từ ngày 30/12/2022.

 

• Thông tư 14/2015/TT-BTC về phân loại hàng hóa, phân tích để phân loại hàng hóa; phân tích để kiểm tra chất lượng, kiểm tra an toàn thực phẩm đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu.

 

→ Có hiệu lực từ ngày 16/03/2015.

 

• Thông tư 17/2021/TT-BTC sửa đổi Thông tư 14/2015/TT-BTC.

 

→ Có hiệu lực từ ngày 14/04/2021.

 

• Thông tư 01/2024/TT-BNNPTNT Ban hành Danh mục hàng hóa và mã HS thuộc phạm vi quản lý của Bộ Nông nghiệp & Phát triển nông thôn.

 

→ Có hiệu lực từ ngày 20/03/2024.

 

• Thông tư 09/2023/TT-BVHTTDL Ban hành Danh mục hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu thuộc phạm vi quản lý chuyên ngành văn hóa của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch.

 

→ Có hiệu lực từ ngày 06/10/2023.

 

• Thông tư 19/2024/TT‑BYT của Bộ Y tế về ban hành Danh mục thiết bị y tế xuất khẩu, nhập khẩu đã được xác định mã số hàng hóa.

 

→ Có hiệu lực từ ngày 16/11/2024.

 

• Thông tư 08/2023/TT‑BCT sửa đổi, bổ sung một số điều quy định Danh mục chi tiết theo mã số HS của hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu ban hành kèm theo một số Thông tư của Bộ trưởng Bộ Công Thương.

 

→ Có hiệu lực từ ngày 16/05/2023.

 

• Thông tư 02/2024/TT-BTTTT Quy định Danh mục sản phẩm, hàng hóa có khả năng gây mất an toàn thuộc trách nhiệm quản lý của Bộ Thông tin và Truyền thông.

 

→ Có hiệu lực từ ngày 15/05/2024.

 

Biểu thuế xuất nhập khẩu 

 

Biểu thuế suất nhập khẩu thông thường, biểu thuế nhập khẩu ưu đãi 

 

• Nghị định 26/2023/NĐ-CP về Biểu thuế xuất khẩu, Biểu thuế nhập khẩu ưu đãi (MFN), Danh mục hàng hóa và mức thuế tuyệt đối, thuế hỗn hợp, thuế nhập khẩu ngoài hạn ngạch thuế quan.

 

→ Có hiệu lực từ ngày 15/07/2023.

 

• Nghị định 144/2024/NĐ-CP sửa đổi Nghị định 26/2023/NĐ-CP.

 

→ Có hiệu lực từ ngày 16/12/2024.

 

• Nghị định 21/2025/NĐ-CP sửa đổi Điều 9 Nghị định 26/2023/NĐ-CP.

 

→ Có hiệu lực từ ngày 10/02/2025.

 

• Nghị định 108/2025/NĐ-CP sửa đổi Nghị định 26/2023/NĐ-CP.

 

→ Có hiệu lực từ ngày 19/05/2025.

 

• Nghị định 199/2025/NĐ-CP sửa đổi Nghị định 26/2023/NĐ-CP.

 

→ Có hiệu lực từ ngày 08/07/2025.

 

• Nghị định 73/2025/NĐ-CP sửa đổi mức thuế suất thuế nhập khẩu ưu đãi của một số mặt hàng tại Biểu thuế nhập khẩu ưu đãi theo Danh mục mặt hàng chịu thuế kèm theo Nghị định 26/2023/NĐ-CP.

 

→ Có hiệu lực từ ngày 31/03/2025.

 

• Nghị định 181/2025/NĐ-CP hướng dẫn Luật Thuế giá trị gia tăng.

 

→ Có hiệu lực từ ngày 01/07/2025.

 

Biểu thuế xuất nhập khẩu ưu đãi đặc biệt

 

• Nghị định số 112/2022/NĐ-CP về Biểu thuế nhập khẩu ưu đãi đặc biệt của Việt Nam để thực hiện Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam ‑ Chi Lê giai đoạn 2022-2027.

 

→ Có hiệu lực từ ngày 30/12/2022.

 

• Nghị định 113/2022/NĐ-CP về Biểu thuế nhập khẩu ưu đãi đặc biệt của Việt Nam để thực hiện Hiệp định thương mại tự do giữa một bên là Việt Nam và bên kia là Liên minh Kinh tế Á - Âu và các quốc gia thành viên giai đoạn 2022-2027.

 

→ Có hiệu lực từ ngày 30/12/2022.

 

• Nghị định 114/2022/NĐ-CP về Biểu thuế nhập khẩu ưu đãi đặc biệt của Việt Nam để thực hiện Hiệp định Thương mại giữa Việt Nam - Cuba giai đoạn 2022-2027.

 

→ Có hiệu lực từ ngày 30/12/2022.

 

• Nghị định 115/2022/NĐ-CP về Biểu thuế xuất khẩu ưu đãi, Biểu thuế nhập khẩu ưu đãi đặc biệt của Việt Nam để thực hiện Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương giai đoạn 2022-2027.

 

→ Có hiệu lực từ ngày 30/12/2022.

 

• Nghị định 68/2023/NĐ-CP sửa đổi Nghị định 115/2022/NĐ-CP.

 

→ Có hiệu lực từ ngày 07/09/2023.

 

• Nghị định 13/2025/NĐ-CP sửa đổi Nghị định 115/2022/NĐ-CP (đã sửa đổi theo Nghị định 68/2023/NĐ-CP).

 

 Có hiệu lực từ ngày 21/01/2025.

 

Nghị định 116/2022/NĐ-CP về Biểu thuế xuất khẩu ưu đãi, Biểu thuế nhập khẩu ưu đãi đặc biệt của Việt Nam để thực hiện Hiệp định Thương mại tự do giữa Việt Nam và Liên minh châu Âu giai đoạn 2022-2027.

Có hiệu lực từ ngày 30/12/2022.

 

Nghị định 117/2022/NĐ-CP về Biểu thuế xuất khẩu ưu đãi, Biểu thuế nhập khẩu ưu đãi đặc biệt của Việt Nam để thực hiện Hiệp định Thương mại tự do giữa Việt Nam và Liên hiệp Vương quốc Anh và Bắc Ai-len giai đoạn 2022-2027.

Có hiệu lực từ ngày 30/12/2022.

 

Nghị định 118/2022/NĐ-CP về Biểu thuế nhập khẩu ưu đãi đặc biệt của Việt Nam để thực hiện Hiệp định Thương mại hàng hóa ASEAN - Trung Quốc giai đoạn 2022-2027.

Có hiệu lực từ ngày 30/12/2022.

 

Nghị định 119/2022/NĐ-CP về Biểu thuế nhập khẩu ưu đãi đặc biệt của Việt Nam để thực hiện Hiệp định Thương mại Hàng hóa ASEAN - Hàn Quốc giai đoạn 2022-2027.

Có hiệu lực từ ngày 30/12/2022.

 

Nghị định 81/2024/NĐ-CP sửa đổi Nghị định 119/2022/NĐ-CP.

Có hiệu lực từ ngày 04/07/2024.

 

Nghị định 120/2022/NĐ-CP về Biểu thuế nhập khẩu ưu đãi đặc biệt của Việt Nam để thực hiện Hiệp định Đối tác kinh tế toàn diện ASEAN - Nhật Bản giai đoạn 2022-2028.

Có hiệu lực từ ngày 30/12/2022.

 

Nghị định 121/2022/NĐ-CP về Biểu thuế nhập khẩu ưu đãi đặc biệt của Việt Nam để thực hiện Hiệp định thành lập Khu vực Thương mại tự do ASEAN - Ôt-xtrây-lia - Niu Di-lân giai đoạn 2022-2027.

Có hiệu lực từ ngày 30/12/2022.

 

Nghị định 122/2022/NĐ-CP về Biểu thuế nhập khẩu ưu đãi đặc biệt của Việt Nam để thực hiện Hiệp định Thương mại hàng hóa ASEAN - Ấn Độ giai đoạn 2022-2027.

Có hiệu lực từ ngày 30/12/2022.

 

Nghị định 123/2022/NĐ-CP về Biểu thuế nhập khẩu ưu đãi đặc biệt của Việt Nam để thực hiện Hiệp định Thương mại Tự do ASEAN - Hồng Kông, Trung Quốc giai đoạn 2022-2027. 

Có hiệu lực từ ngày 30/12/2022.

 

Nghị định 124/2022/NĐ-CP về Biểu thuế nhập khẩu ưu đãi đặc biệt của Việt Nam để thực hiện Hiệp định Đối tác kinh tế Việt Nam - Nhật Bản giai đoạn 2022-2028.

Có hiệu lực từ ngày 30/12/2022.

 

Nghị định 125/2022/NĐ-CP về Biểu thuế nhập khẩu ưu đãi đặc biệt của Việt Nam để thực hiện Hiệp định Thương mại Tự do Việt Nam - Hàn Quốc giai đoạn 2022-2027.

Có hiệu lực từ ngày 30/12/2022.

 

Nghị định 126/2022/NĐ-CP về Biểu thuế nhập khẩu ưu đãi đặc biệt của Việt Nam để thực hiện Hiệp định Thương mại Hàng hóa ASEAN giai đoạn 2022-2027.

Có hiệu lực từ ngày 30/12/2022.

 

Nghị định 129/2022/NĐ-CP về biểu thuế nhập khẩu ưu đãi đặc biệt của Việt Nam để thực hiện Hiệp định Đối tác Kinh tế Toàn diện Khu vực giai đoạn 2022-2027.

Có hiệu lực từ ngày 30/12/2022.

 

Nghị định 84/2023/NĐ-CP sửa đổi Nghị định 129/2022/NĐ-CP.

Có hiệu lực từ ngày 01/12/2023.

 

Nghị định 131/2024/NĐ-CP về Biểu thuế nhập khẩu ưu đãi đặc biệt của Việt Nam để thực hiện Hiệp định Thương mại tự do giữa Chính phủ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam và Chính phủ Nhà nước I-xra-en giai đoạn 2024-2027.

Có hiệu lực từ ngày 15/10/2024.

 

Nghị định 206/2025/NĐ-CP về Biểu thuế nhập khẩu ưu đãi đặc biệt của Việt Nam để thực hiện Hiệp định thương mại giữa Việt Nam - Lào giai đoạn 2025-2030.

Có hiệu lực từ ngày 15/07/2025.

 

Tính thuế nhập khẩu và trị giá hải quan

 

Trị giá hải quan 

 

• Thông tư 39/2015/TT-BTC quy định về trị giá hải quan đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu.

 

→ Có hiệu lực từ ngày 01/04/2015.

 

• Thông tư 60/2019/TT-BTC sửa đổi Thông tư 39/2015/TT-BTC.

 

→ Có hiệu lực từ ngày 15/10/2019.

 

Thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu 

 

• Nghị định 134/2016/NĐ-CP hướng dẫn Luật Thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu.

 

→ Có hiệu lực từ ngày 01/09/2016.

 

• Nghị định 18/2021/NĐ-CP sửa đổi Nghị định 134.

 

→ Có hiệu lực từ ngày 25/04/2021.

 

Thuế tiêu thụ đặc biệt 

 

• Luật thuế tiêu thụ đặc biệt 2025.

 

→ Có hiệu lực từ ngày 01/01/2026.

 

Thuế bảo vệ môi trường 

 

• Luật thuế bảo vệ môi trường 2010.

 

→ Có hiệu lực từ ngày 01/01/2012.

 

• Nghị định 67/2011/NĐ-CP hướng dẫn Luật Thuế bảo vệ môi trường 2010. 

 

→ Có hiệu lực từ ngày 01/01/2012.

 

• Thông tư 152/2011/TT-BTC hướng dẫn Nghị định 67/2011/NĐ-CP hướng dẫn Luật thuế Bảo vệ môi trường.

 

→ Có hiệu lực từ ngày 01/01/2012.

• Nghị định 69/2012/NĐ-CP sửa đổi khoản 3 Điều 2 Nghị định 67/2011/NĐ-CP hướng dẫn Luật thuế bảo vệ môi trường 2010.

 

→ Có hiệu lực từ ngày 15/11/2012.

 

Thuế giá trị gia tăng 

 

• Luật thuế giá trị gia tăng 2024.

 

→ Có hiệu lực từ ngày 01/07/2025.

 

Xuất xứ hàng hoá

 

• Nghị định 31/2018/NĐ-CP hướng dẫn Luật Quản lý ngoại thương về xuất xứ hàng hóa.

 

→ Có hiệu lực từ ngày 08/03/2018.

 

• Thông tư 05/2018/TT-BCT quy định về xuất xứ hàng hóa.

 

→ Có hiệu lực từ ngày 03/04/2018.

 

• Thông tư 44/2023/TT-BTC sửa đổi thông tư 05/2018/TT-BCT.

 

→ Có hiệu lực từ ngày 15/03/2024.

 

• Thông tư 33/2023/TT-BCT quy định về xác định xuất xứ hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu.

 

→ Có hiệu lực từ ngày 15/07/2023.

 

• Thông tư 05/2022/TT-BCT quy định về Quy tắc xuất xứ hàng hóa trong Hiệp định Đối tác Kinh tế toàn diện khu vực.

 

→ Có hiệu lực từ ngày 04/04/2022.

 

• Thông tư 37/2022/TT-BCT về quy định Quy tắc xuất xứ hàng hóa trong Hiệp định Đối tác kinh tế toàn diện ASEAN - Nhật Bản.

 

→ Có hiệu lực từ ngày 01/03/2023.

 

• Thông tư 11/2020/TT-BCT quy định Quy tắc xuất xứ hàng hóa trong Hiệp định Thương mại tự do giữa Việt Nam và Liên minh châu Âu.

 

→ Có hiệu lực từ ngày 01/08/2020.

 

Hy vọng những thông tin trên sẽ hỗ trợ bạn trong quá trình nhập khẩu. Với nền tảng kinh nghiệm nhiều năm trong lĩnh vực nhập khẩu hàng hóa từ Trung Quốc, Vietnam Logistics cam kết mang đến các giải pháp khai báo hải quan và xử lý chứng từ nhập khẩu trọn gói – minh bạch chi phí – đúng tiến độ. Liên hệ ngay Vietnam Logistics để được hỗ trợ và nhận tư vấn đặt hàng chi tiết tại đây!

 

Thông tin liên hệ 

 

Email: vietnamlogistics.com.vn@gmail.com 

Hotline: 0983.339.646

Facebook: Vietnam Logistics  

Zalo OA: Vietnam Logistics - Nhập hàng Trung Quốc 

Địa chỉ VPGD: 86 Nguyễn Ngọc Nại, P. Phương Liệt, TP. Hà Nội